تبیین الگوی استقرار دوره پارت در شهرستان فراهان استان مرکزی

شهرستان فراهان در استان مرکزی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، دارای وضعیتی است که شناخت کم و کیف تطور فرهنگی آن در دوره اشکانی می تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی غرب کشور در دوره اشکانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه در دوره اشکانی انجام گرفته است که نتیجه ی آن شناسایی 30 محوطه مربوط به این دوره می باشد. بیشتر استقرارهای اشکانی شهرستان فراهان، به جز یک محوطه، در نیمه ی جنوبی آن دیده می شود. مناطق کم ارتفاع نیمه جنوبی با زمین های زراعی مناسب در این دوره مورد توجه و علاقه ساکنان بوده است. مطالعه گونه شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک ودریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دوره اشکانی با استفاده از نقشه های متعدد شیب، جهت شیب، ارتفاع، منابع آب (چشمه ها، رودخانه های اصلی و فرعی) و جاده های اصلی از نتایج مهم این پژوهش است. بیشتر استقرارهای منطقه، محوطه های کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری در این محدوده جغرافیایی شناسایی نشد. از طرف دیگر به نظر می رسد فرهنگ مادی منطقه در دوره اشکانی، ضمن دارا بودن برخی ویژگی های بومی ـ محلی که آن را از سایر مناطق غرب کشور تا حدودی متمایز می کند، نهایتاً بخشی از گستره فرهنگی غرب کشور است.